Omikuji – wróżby dla odważnych

W Kraju Kwitnącej Wiśni, gdzie Shintoizm miesza się z Buddyzmem, religijność to bardziej zbiór zwyczajów niż wiara w rozumieniu europejskim. Japończycy odwiedzają świątynie aby zapewnić sobie powodzenie w różnych sferach życia. Poza modlitwą popularne jest kupowanie talizmanów (omamori), tabliczek wotywnych (ema) czy wróżby (omikuji).

Czym jest omikuji?

Słowo „mikuji” oznacza loterię lub losowanie. Omikuji to rodzaj japońskiej wróżby, której można spróbować w większości świątyń. Polega na „wylosowaniu”  wiadomości od bóstwa czczonego w danym miejscu. Wróżba ma wskazać, co czeka nas w najbliższej przyszłości. Uważa się, że omikuji wywodzi się od wróżb opartych na losowaniu, które w starożytnej Japonii miały pomagać w podejmowaniu decyzji politycznych. Wróżby, które przepowiadały szczęście lub pecha konkretnej osobie, pojawiły się na początku okresu Kamakura (XII/XIII wiek).

Japończycy chętnie wróżą sobie przy okazji wizyt w świątyniach. Szczególnym powodzeniem omikuji cieszy się w czasie hatsumoude – pierwszej wizyty w świątyni w Nowym Roku. Wylosowana wróżba ma przepowiadać szczęście lub pecha na cały nadchodzący rok.

Losowanie wróżby

Z zasady najpierw należy pomodlić się do miejscowego bóstwa a następnie złożyć ofiarę na rzecz świątyni z niewielkiej kwoty, zwykle 50 lub 100 yenów (2-4 zł). Jeśli mamy konkretne pytanie, na które chcielibyśmy uzyskać odpowiedź, to można zadać je w myślach. Następnie przechodzimy do losowania. Klasycznie robi się to poprzez wylosowanie patyczka z numerem, który odpowiada numerowi przepowiedni którą otrzymamy. Losowanie polega na potrząśnięciu drewnianym pudełkiem, tak aby wypadł z niego patyczek. Na końcu patyczka znajduje się zapisany w znakach numer. Następnie, w zależność od tego jak zorganizowana jest świątynia w której jesteśmy, albo sami zabieramy kartę z wróżbą z odpowiednio oznaczonej szuflady (należy porównać znaki na szufladzie z tymi na patyczku), albo podaje ją nam obsługa świątyni.

W niektórych świątyniach pojawiły się także „maszyny” do wróżb, które jak automaty z zabawkami, wypluwają omikuji, po tym jak wrzucimy pieniądze. Jest to metoda bez wątpienia mniej romantyczna, ale dla obcokrajowców zapewne łatwiejsza. Takie zmechanizowane wróżby widuje się zwykle w okolicach o dużym ruchu turystycznym. W niektórych miejscach dostępne są klasyczne metody losowania dla Japończyków, oraz automaty dla obcokrajowców.

Szczęście czy pech?

Jeśli mamy już naszą wróżbę pora zapoznać się z jej treścią. Po otwarciu powinniśmy od razu zobaczyć czy wróżba jest pomyślna czy nie – informują o tym jeden lub dwa duże znaki na górze lub środku kartki.

Generalnie wróżby dzielą się na dobre (kichi 吉 szczęście)  lub złe (kyou 凶 pech). Obie wersje mogą być mieć różne natężenia, a więc:

Najlepsza wróżbą jaką można uzyskać jest „wielkie szczęście”, najgorszą „wielki pech”. Warto zauważyć, że wróżby zawierające oznaczenie „przyszły” nie mają stopniowania, a jedynie sugerują, że szczęście lub pech dopiero nadejdą.

Poza przepowiednią szczęścia lub pecha, na kartce z wróżbą często znajduje się wiersz opisujący naszą przyszłość oraz odpowiedzi na pytania związane z różnymi sferami życia. Typowe to  „czy przyjdzie ten na kogo czekasz”, „czy chory wyzdrowieje”, „czy podróż się uda”, „czy rzecz zgubiona odnajdzie się” itd.

Przykładowa wróżba:

Wypadł mi „pech” –  co robić??

Wróżenie sobie w Japonii ma ten minus, że mamy podobną szansę na wylosowanie szczęścia i pecha. Ilość wróżb każdego typu może różnić się w zależności od świątyni – w jednych będą głównie „wielkie szczęścia” i „wielkie pechy”, w innych łatwiej będzie o „pół-szczęście”. Generalnie mówi się, że „wielkiego pecha” jest najmniej za to „wielkiego szczęścia” całkiem sporo. Czy tak jest naprawdę, trudno stwierdzić. Decydując się na wylosowanie wróżby ryzykujemy tym, że trafi nam się pech. Stąd losowanie omikuji zawsze łączy się z dreszczykiem emocji.

Przywiązywanie wróżby

Japończycy są jednak bardzo zapobiegliwym narodem, wymyślili więc sposób na odwrócenie potencjalnie złego losu. Niepomyślne wróżby należy przywiązać do drzewa w świątyni, najlepiej sosny lub cedru. Sosna, po japońsku „matsu” jest wymawiana tak samo jak japońskie słowo „czekać”. Cedr („sugi”) kojarzy się Japończykom ze słowem „sugisaru” czyli „przemijać”. Pozostawiając wróżbę w świątyni „przeczekujemy” zły los, który dzięki temu nas nie dosięgnie i czekamy na lepszą passę.

W praktyce niepomyślne wróżby przywiązuje się do specjalnych stojaków przygotowanych przez świątynię w tym celu. Przywiązywania do drzew należy raczej unikać – mocno zawiązane kawałki papieru uszkadzają delikatne gałęzie. Mówi się, że wróżbę należy przywiązać ręką przeciwną do wiodącej, osoby praworęczne powinny użyć ręki lewej i odwrotnie. Ma to „odwrócić” zły los.

Co więcej, ponieważ uważa się, że omikuji nie sprowadza szczęścia lub pecha, a jedynie o nim informuje, wyciągnięcie negatywnej wróżby może nas ochronić przed potencjalnymi nieszczęściami.

Warto też pamiętać, że omikuji, jak każdej wróżby, nie należy „męczyć”. Jeśli raz wypadł nam pech, odczekajmy przynajmniej kilka dni zanim spróbujemy ponownie.

Jeśli wylosowaliśmy wróżbę pozytywną (za które uważa się wszystkie nie będące pechem), to możemy spokojnie zabrać je ze sobą. Wiele popularnych świątyń wywiesza nawet prośby o to, aby przywiązywać tylko wróżby pechowe. Prawdopodobnie głównie ze względu braku miejsca na stojakach. W każdym razie, jeśli wróżba jest dobra to warto ją zachować, choćby jako pamiątkę.