Podróżowanie samodzielne, czyli bez biura podróży, staje się coraz bardziej popularne. Daje wolność, niezależność i elastyczność planu zwiedzania. Z drugiej strony, zmusza podróżnika do radzenia sobie samemu – musi zorganizować noclegi, zaplanować atrakcje, a przede wszystkim, opracować trasę przejazdów. W czasie podróży zagranicznych, często zastanawiamy się, jaki środek transportu wybrać, żeby było szybko, tanio i bezpiecznie. Podróżując po Japonii mamy wiele możliwości, rzućmy na nie okiem.
Pociągi
Pociągi są bez wątpienia jednym z najwygodniejszych i najszybszych środków lokomocji w Kraju Kwitnącej Wiśni. Infrastruktura kolejowa i zbiorowa komunikacja stoją w Japonii na bardzo wysokim poziomie. Prawie do każdego zakątka kraju możemy dotrzeć pociągiem. Główne miasta łączy super szybki ekspres – shinkansen, który chociaż dość drogi, pozwala na sprawne przemieszczenie się po całym kraju. Równocześnie, kolej i metro zapewniają szybkie i wygodne połączenia lokalne w obrębie dużych aglomeracji i miast.
Podróżowanie pociągami jest zwykle dość wygodne, a japońskie pociągi prawie nigdy się nie spóźniają. Wyjątek stanowią zatrzymania związane z katastrofami naturalnymi, jak trzęsienia ziemi, lub wypadkami z udziałem osób. Do tych ostatnich zaliczane są przede wszystkim samobójstwa przez skok na tory, które niestety zdarzają się dość często.
Minusem podróżowania pociągiem jest ciasnota w godzinach szczytu. Tak, to właśnie w Japonii, na niektórych liniach „upycha” się pasażerów, żeby zmieściło się ich w pociągu jak najwięcej. Dobrze też wiedzieć, że część pociągów ma wagony, które w godzinach szczytu stają się wagonami „tylko dla kobiet”. Ma to pomóc w ograniczeniu zjawiska obmacywania w metrze, któremu sprzyja poranny ścisk. Większość Japończyków rozpoczyna pracę między godziną 8:00 a 10:00 rano, więc warto wziąć to pod uwagę planując nasze podróże.
Innym mankamentem pociągów jest brak miejsca na bagaż. Nie tylko pociągi lokalne, ale także dalekobieżne często nie mają przewidzianego miejsca na walizki. Jedynym rozwiązaniem jest trzymanie bagażu jak najbliżej siebie, tak, aby w miarę możliwości nie przeszkadzał innym.
Koszt podróży pociągiem zależy oczywiście od trasy. Przejazdy między miastami są dość drogie, jeśli mamy je w planie, to warto rozważyć zakup JR Pass. Przejazdy lokalne to zwykle wydatek rzędu 150-300 yenów (5-10 zł).
Więcej informacji na temat podróżowania pociągami po Japonii znajduje się w poście Pociągi w Japonii – krótka instrukcja obsługi
Autobusy
Autobusy lokalne są, cóż, raczej powolne, a ich trasy zaprojektowane tak, aby pokryć możliwie dużą powierzchnię miasta. Biletów nie trzeba kupować wcześniej, płaci się kierowcy przy wysiadaniu. Co za tym idzie, do japońskiego autobusu wsiadamy tylnymi drzwiami a wysiadamy z niego przednimi.
Koszt przejazdu autobusem jest zbliżony do ceny biletu na lokalny pociąg. Cena bywa albo z góry ustalona, jak w Kyoto, gdzie niezależnie od długości przejazdu zapłacimy 230 yenów (8 zł), albo zmienia się w zależności od ilości przejechanych przystanków. W takim przypadku przy wsiadaniu pobieramy „bilecik”, który potem służy nam za podstawę określenia ceny przejazdu. W zależności od tego gdzie wsiedliśmy (informacja na bileciku), oraz położenia autobusu, na tablicy przy kierowcy, wyświetla się odpowiednia cena. Należy wyliczoną kwotę (oraz bilecik!) wrzucić do znajdującego się obok kierowcy pojemnika. W niektórych autobusach znajdziemy też maszynkę do rozmieniania pieniędzy dla osób, które akurat nie mają drobnych.
Autobusy dalekobieżne
Autobusy dalekobieżne są stosunkowo tanim, chociaż często niezbyt komfortowym sposobem, na przemieszczenie się między japońskimi miastami. Na szczególną uwagę zasługują autobusy nocne. Dla przykładu, nocny autobus wyjeżdża z Kyoto o godzinie 23:00 a dociera do Tokyo następnego dnia rano o godzinie 6:00. Noce autobusy, to dobry pomysł na budżetową podróż po Japonii, nie dość, że przejazd jest niedrogi w porównaniu z shinkansenem, to oszczędzamy na jednym noclegu.
Minusami są naturalnie wątpliwa wygoda takiej podróży oraz miejsce na bagaż. W wielu przypadkach, w zależności do ilości pasażerów, linia przewozowa może odmówić zabrania pasażerów z ponadwymiarowym (czyli po prostu dużym) bagażem. Jeśli decydujecie się na tą opcję, a jedziecie z dużymi walizami, to radzę upewnić się wcześniej, że nie będą one problemem.
Autobus to także jeden z wygodniejszych i tańszych sposobów na dojechanie z lotnisk do centrów miast. Przejazd z/na lotnisko autobusem potrafi być o połowę tańszy niż pociągiem, chociaż zwykle zajmuje więcej czasu.
Taksówki
Japońskie taksówki są stosunkowo drogie, jeśli koszt przejazdu porównać z transportem publicznym. Bywają jednak koniczną alternatywą, szczególnie wieczorem, kiedy komunikacja zbiorowa przestaje działać. Ostatni pociąg „shuuden” odjeżdża zwykle około 24:00, po nim następuje przerwa aż do rana, czyli do około 5:00. Jeśli w tym czasie chcemy przemieścić się na większą odległość, taksówka jest jedynym rozwiązaniem. Taksówki przydają się też, jeśli mamy dużo bagażu i chcemy ze stacji dostać się pod same drzwi hotelu.
Taksówkę możemy zatrzymać na ulicy, wziąć z postoju lub wezwać za pomocą aplikacji. Rozpoznamy ją po zielonych tablicach rejestracyjnych oraz naturalnie napisie – taxi. Nielegalne taksówki właściwie się nie zdarzają, tak jak kierowcy, którzy celowo „obwożą” turystę po całym mieście zamiast jechać najkrótszą drogą. Pod tym względem możemy czuć się bezpiecznie.
Każda taksówka ma na przedniej szybie wyświetlacz pokazujący czy jest wolna czy zajęta. Taksówka w czasie kursu ma na wyświetlaczu zielony napis 賃走 (chinsou, z pasażerem). Czerwony napis 空車 (kuusha, wolna) oznacza taksówkę wolną. Odwrotnie do tego, czego można by się spodziewać, kolor zielony oznacza taksówkę niedostępną a czerwony taką do której można wsiadać. Kierowca za pomocą przycisku otwiera tylne drzwi taksówki dla wsiadających i wysiadających.
Koszt przejazdu to zwykle około 400 yenów (14 zł) za pierwszy kilometr, a następnie 80 yenów (2,70 zł) za każde kolejne 240 metrów. Dobrze wiedzieć, że licznik taksówki „leci” także jeśli na nas czeka albo stoimy w korku. Ceny są wyższe o około 20% w godzinach nocnych. Niektóre taksówki przyjmują płatności kartą, ale zdarzają się takie, w których płacić można tylko gotówką. Możliwe formy płatności są przedstawione w postaci nalepek na szybie.
Uber funkcjonuje w Japonii, ale bardziej jako platforma służąca do wzywania zarejestrowanych oficjalnie taksówek. Może być wygodną opcją, bo pozwala na sprawdzenie kosztu przejazdu i nie wymaga komunikacji z kierowcą.
Rowery
Japonia jest zdecydowanie krainą rowerów i warto z tego skorzystać podczas naszych podróży. Japończycy używają swoich jednośladów na co dzień, głównie przemieszczając się po najbliższej okolicy – podjeżdżając na stację czy robiąc zakupy. Dla turystów rower jest niepowtarzalnym sposobem na zmianę perspektywy i daje poczucie wolności jak chyba żaden inny środek lokomocji.
Wiele hoteli i hosteli oferuje możliwość wypożyczenia rowerów za niewielką opłatą. Niektóre miasta, w tym Tokyo, mają także sieć rowerów miejskich, z których korzystać mogą również turyści.
Japońskie miasta są niezwykle przyjazne rowerom, Tokyo znalazło się nawet w pierwszej 10 najbardziej przyjaznych dla rowerzystów miast na świecie. Kierowcy są wyjątkowo ostrożni, zdają sobie sprawę z obecności rowerzystów i mają dla nich pewną dozę pobłażania. Wynika to być może z faktu, że zwykle bardzo praworządni Japończycy, na rowerach jeżdżą dość chaotycznie. Nierzadko możemy zauważyć rower na trzy pasmowej jezdni i to jadący pod prąd. Pamiętajmy jednak, że jako obcokrajowcy zwracamy na siebie większą uwagę i co za tym idzie, powinniśmy przestrzegać wszystkich przepisów ruchu drogowego, nawet jeśli nie robią tego sami Japończycy.
Warto także wiedzieć, że policja zatrzymuje czasem rowerzystów, aby upewnić się, że rower którym jadą nie jest kradziony. Na szczęście wszystkie rowery w Japonii są zarejestrowane, więc łatwo ustalić właściciela. Pamiętaj, żeby zawsze mieć przy sobie paszport oraz kontakt do wypożyczającego, jeśli jedziesz na cudzym rowerze.
Parkowanie rowerów
Dobrze wiedzieć, że japońskie prawo wymaga parkowania rowerów na specjalnie oznaczonych parkingach. Zabronione jest „porzucanie” rowerów w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Niestety, parkingów jest mało i nie zawsze będziemy w stanie znaleźć jakiś w najbliższej okolicy. W takim przypadku pozostanie nam zostawić rower „gdziekolwiek”. Musimy mieć jednak świadomość, że miasta starają się walczyć ze źle zaparkowanymi jednośladami, których liczba jest ogromna. W niektórych miejscowościach rower, który stoi źle zaparkowany, zostaje oznaczony przed służby porządkowe. Jest to forma ostrzeżenia. Jeśli nie zabierzemy roweru, to zostanie przewieziony na specjalny parking, z którego trzeba będzie go wykupić. Inne miasta organizują “sprzątanie” ulic z rowerów od czasu do czasu i jeśli akurat masz pecha, możesz na nie trafić.
Samochody
Jeśli planujesz wypożyczyć samochód w Japonii, to musisz się do tego przygotować jeszcze w Polsce. Obowiązkowe jest posiadanie Międzynarodowego Prawa Jazdy wydanego według konwencji Genewskiej z 1949 roku. Co ciekawe, jeszcze do 2016 roku polskie urzędy nie wydawały tego dokumentu, co bardzo utrudniało życie osobom wyjeżdżającym do Japonii. Na podstawie Międzynarodowego Prawa Jazdy możemy poruszać się po drogach Japonii przez rok, po upływie tego czasu traci ono ważność, nawet jeśli sam dokument ważny jest dłużej. Dodatkowo, jeżdżąc po japońskich drogach musimy mieć przy sobie paszport oraz polskie prawo jazdy. Decydując się na kierowanie samochodem w Japonii trzeba też koniecznie pamiętać, że obowiązuje w niej ruch lewostronny.
Podróżowanie po Japonii samochodem ma sens, jeśli znajdujemy się na terenach o niskim zurbanizowaniu jak Hokkaido, Okinawa czy Shikoku. Czasem jest to wręcz jedyna opcja, żeby gdzieś dotrzeć. Z drugiej strony, nie polecam przemieszczanie się autem po dużych aglomeracjach. Jazda samochodem jest powolna i uciążliwa, ze względu na ogromną ilość skrzyżowań i przejazdów kolejowych. Limity prędkości są dość niskie. W terenie zabudowanym poruszamy się 30-40 km/h, poza terenem zabudowanym 50-60 km/h a drogi ekspresowe mają ograniczenie do 80-100 km/h.
Podróżowanie samochodem po Japonii do tanich nie należy. Wypożyczenie małego samochodu na jeden dzień to koszt rzędu 6000 yenów (200 zł) Wszystkie drogi ekspresowe są płatne, obowiązują zniżki za przejechanie dłuższych dystansów, ale generalnie za każdy przejechany kilometr zapłacimy około 0,80 zł. Kosztowne jest też parkowanie z miastach, średnia cena to 200 yenów (7 zł) za 30 minut.
Komunikacja w Japonii
Podróżując po Japonii mamy do wyboru wiele środków lokomocji. Najbardziej oczywistymi są pociągi i metro – szybkie, wygodne, łatwo dostępne. Wszystko zależy oczywiście od tego, gdzie chcemy się udać. Zbiorowa komunikacja w Japonii działa wyjątkowo sprawnie, ale rower czy samochód mogą zabrać nas w miejsca, do których inaczej nigdy nie mielibyśmy szansy dotrzeć.